روایت وزیر ارشاد از نهادهای هم ریشه با مسجد

خبرگزاری تسنیم از بابل، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین گرامیداشت جایگاه مسجد جامع بابل با تأکید بر نقش تمدن ساز مساجد در تاریخ اسلام اظهار داشت: حضور در این محفل شریف برای بنده توفیق بزرگی است و مساجد در تمدن اسلامی، جایگاهی فراتر از عبادتگاه داشته اند.

وی با اشاره به نخستین اقدام پیامبر اسلام(ص) پس از ورود به مدینه گفت: پیامبر اکرم(ص) مسجد را به عنوان کانون جامعه سازی برگزیدند و از همان آغاز، مسجد تنها محل نیایش نبود، بلکه مرکزی برای آموزش، همبستگی اجتماعی، تبلیغ، و نهادی چندمنظوره محسوب می شد.

وزیر ارشاد تصریح کرد: با گسترش نیازهای جامعه اسلامی، در کنار مساجد محلی، نهاد «مسجد جامع» شکل گرفت که کارکرد آن فراتر از مساجد معمولی بود و به عنوان حلقه اتصال مردم با حکومت عمل می کرد. به گونه ای که نخستین خطابه سیاسی امام حسن مجتبی(ع) پس از شهادت امیرالمؤمنین(ع) نیز در مسجد کوفه قرائت شد.

وی افزود: در شهرهایی که والی داشتند، رسمیت یافتن حکم والی با ایراد نخستین خطابه در مسجد جامع انجام می شد. این مساجد، محل اطلاع رسانی عمومی بودند و پیش از شکل گیری رسانه های نوین، حتی احکام مهم به صورت کتبیه یا سنگ نوشته در آن ها نصب می شد.

صالحی همچنین با اشاره به کارکردهای قضایی مساجد جامع بیان کرد: تا مدت ها نهاد قضا در مسجد جامع مستقر بود و دکه های قضایی به شکل امروزی وجود نداشت. بنابراین مسجد جامع به عنوان مرکزی چندوجهی، همزمان نقش نهاد اجتماعی، رسانه ای و قضایی را ایفا می کرد.

وی با تأکید بر اینکه مسجد جامع صرفاً بنایی تاریخی نیست، اظهار داشت: این مساجد، نماد هویت، دانش و حافظه تاریخی یک ملت اند و دیوارهای آن ها از رخدادهای بزرگ اجتماعی و دینی حکایت دارند.

وزیر ارشاد با اشاره به پیشینه تاریخی بابل گفت: این شهر از دیرباز دارای مسجد جامع بوده که حاکی از تمدنی کهن است. بنای فعلی مسجد جامع بابل، پیش از دوره صفویه و حتی قبل از حملات مغول در این منطقه وجود داشته و نشان دهنده جایگاه تاریخی و مذهبی شهر است.

وی افزود: بابل که در گذشته با نام "مامطیر" شناخته می شد، در اثر سه حمله ویرانگر مغول دچار تخریب گسترده شد. به گفته منابع تاریخی نظیر کتب مرعشی، مغول ها در مازندران به قتل و غارت گسترده ای دست زدند که اثرات آن تا بیش از دو قرن ادامه یافت.

صالحی خاطرنشان کرد: با وجود این ویرانی ها، بابل با نام جدید «بارفروش ده» در دوره صفویه بار دیگر احیا شد و به سرعت به شهری مهم و تمدن ساز تبدیل شد، در حالی که برخی از شهرهای تخریب شده حتی پس از قرن ها نیز به جایگاه سابق خود بازنگشتند.

وی در پایان تأکید کرد: امروز نیز مساجد جامع، می توانند همچون گذشته، نقش اساسی در انسجام فرهنگی، اجتماعی و دینی ایفا کنند و باید جایگاه تمدنی آن ها در روایت تاریخ معاصر بازتعریف شود.

انتهای پیام/